Jeśli pomyślimy o Japonii, to od razu na myśl przychodzi nam sushi, mnogość ryb, poszanowanie do tradycji i kultury oraz oczywiście piękny, rozkwitający kwiat. Wiśnia stała się na tyle symbolem Japonii, że kraj ten niemal zamiennie nazywany jest Krajem Kwitnącej Wiśni. W poniższym tekście dowiemy się, co wpłynęło na taki bieg historii.

Plan na morderstwo

Wszystko zaczęło się od planu morderstwa... Podczas panowania ukochanego przez Japończyków cesarza, pewien zły mężczyzna postanowił go zabić. Przygotował plan zamachu i ruszył do stolicy. Kiedy po długiej wędrówce postanowił odpocząć w zacienionym miejscu, dostrzegł drzewo wiśni. Uznał, że obsypane białymi kwiatami drzewo będzie doskonałym symbolem na uczczenie niecnego czynu jaki zaplanował. Postanowił je ściąć. Wtem, na jego drodze stanęła przepiękna kobieta. Nieznajoma ostrzegła go przed ścięciem drzewa mówiąc, że kikut ściętego drzewa zawsze będzie przypominał o jego haniebnym czynie, a poczucie zbrodni będzie go prześladować.

On jednak zignorował to ostrzeżenie i z wyciągniętym mieczem zaczął zbliżać się do drzewa. Jednak zanim zadał pierwszy cios, wiśnia poruszyła gałęziami i zaczęła chłostać mężczyznę ze wszystkich stron. Coraz silniej, mocniej i bardziej dotkliwie. Niemal nieżywy mężczyzna z przerażeniem spojrzał w górę. Jakże wielkie było jego zdziwienie, gdy na szczycie drzewa, ujrzał twarz pięknej kobiety, która jeszcze przed chwilą ostrzegała go przed haniebnym czynem. To była Sakura-onna czyli Wiśniowa Pani – strażniczka drzewa. Mężczyzna zrozumiał, że to znak, aby nie realizować planu zabicia cesarza. Powrócił więc do domu i już nigdy nie myślał o zbrodni. Od tego momentu cesarz i wiśnia stały się na zawsze świętością Japonii.

Popularny motyw

Motyw kwiatu wiśni w Japonii można zobaczyć wszędzie – na kimonach, zastawach stołowych, papeteriach, obrazach. Nawet potrawy i słodycze są ozdabiane kiszonymi płatkami i liśćmi wiśni. Poeci wplatają motyw wiśni do swoich wierszy, a gwiazdy muzyki pop – do swoich największych hitów. Kwiat wiśni symbolizuje bowiem ulotną naturę życia, które jest krótkie i w swojej pełni przepiękne, a u schyłku więdnie i opada. Kwiat ten unoszący się na wietrze to symbol starości i zbliżania się śmierci. To zapewne dlatego podczas II wojny światowej japońscy kamikadze malowali sakurę czyli wiśnię, na bokach swoich samolotów, a niekiedy nawet zabierali ze sobą gałązki tych drzew na samobójcze misje. Sakura podczas wojny motywowała japońskie społeczeństwo do walki i poświęcenia życia dla kraju i cesarza, była symbolem nacjonalizmu, a po porażce w 1945 roku spadające płatki wiśni symbolizowały ofiarę Japończyków, którzy ginęli w atakach samobójczych. Dusze poległych wojowników miały odrodzić się w kwiatach…

Hanami, czyli podglądanie wiśni

Dzisiaj kwitnąca wiśnia nie kojarzy się już z tymi ciemnymi czasami. Okres jej kwitnienia to wielkie święto dla Japończyków i okazja do imprezowania. Tysiąc lat temu zarezerwowane dla arystokracji, dzisiaj święto hanami, czyli uroczyste podziwianie kwitnących drzew wiśniowych,  jest obchodzone przez wszystkich Japończyków. Najwcześniej na południu kraju, na Okinawie, bo już pod koniec lutego, najpóźniej – na północy, na Hokkaido, na początku maja. Wiśnie kwitną krótko bo jedynie około dwóch tygodni, więc trzeba dobrze zaplanować świętowanie.

Dlatego Japońska Agencja Meteorologiczna stara się jak najdokładniej przewidzieć pory kwitnienia, a Japończycy uważnie śledzą te informacje w mediach. Gdy nadchodzi ten czas, parki zapełniają się ludźmi, którzy podczas pikników biesiadują jedząc dango, czyli słodkie kluseczki ryżowe, i sushi, niejednokrotnie wypijając przy tym sporo ilości sake. Pikniki są organizowane nie tylko przez rodziny i grupy przyjaciół, ale nawet przez firmy dla pracowników, nic więc dziwnego, że najlepsze miejsca na hanami są rezerwowane nawet na kilka dni wstecz. Biesiady potrafią ciągnąć się do późnych godzin nocnych, a drzewa są wówczas oglądane przy licznych lampionach, co dodaje temu wydarzeniu dodatkowego uroku.

Ciemne strony popularności

Niestety, popularność przepięknych drzew ma swoje ciemne strony. Niedaleko góry Fiji, w świątymi Jissou, znajduje się najstarsze drzewo wiśni w Japonii — Jindai Zakura, czyli kwiat wiśni z czasów bogów, ma około 2000 lat. Legenda głosi, że ta najstarsza wiśnia w Japonii - została zasadzona przez syna cesarza Keikō w pierwszym wieku naszej ery. Ma ponad 10 metrów wysokości i tyle samo w obwodzie pnia. Nie jest może najpiękniejszym okazem w Japonii, jednak ze względu na swój wiek przyciąga rzesze turystów, którzy wydeptując glebę dookoła drzewa doprowadzili je nieomal do śmierci. Na szczęście w 2003 roku wdrożono plan ratowania drzewa – całą glebę wokół okazu wymieniono na nową, a dookoła postawiono ogrodzenie.

Różne odmiany

Jindai Zakura należy do gatunku edo-higan-zakura. Tymczasem ulubioną i najczęściej spotykaną odmianą  jest somei-yoshino, z niemal całkowicie białymi kwiatami, lekko tylko zabarwionymi różem. Kwiaty rozkwitają i zaledwie w ciągu tygodnia, jeszcze zanim rozwiną się liście – opadają. Dzięki temu drzewo podczas kwitnienia wydaje się niemal całkowicie białe. Inne popularne odmiany to yama-zakura, yae-zakura i shidare-zakura. Ta ostatnia, ze swoimi pełnymi różowych kwiatów gałęziami opadającymi do ziemi, przypomina wierzbę płaczącą.

Agnieszka